2019 zit erop

Vanochtend de laatste telling van 2019 gedaan. De komende tijd ga ik alles verwerken, maar hier alvast een overzicht van de totalen.

Het was een jaar met relatief weinig tellingen, 41 in totaal. Met name in het najaar was het weer vaak spelbreker. Geen enkele soort kwam in alle tellingen voor. De meest getelde soorten waren de Wilde Eend en de Krakeend (beide 40 tellingen), gevolgd door de Grauwe Gans en de Meerkoet (beide 39 tellingen).

De IJsvogel gaat een keer zitten

De wind was stevig vanochtend en veel watervogels hadden de polders daardoor verlaten. Geen Slobeenden, weinig Wintertalingen en de plas in de Hennepoelpolder werd slechts bevolkt door een Fuut en 10 Aalscholvers.

De Grote Canadese Ganzen vertrokken tijdens de telling.

De Grauwe en Grote Canadese Ganzen vertrokken zoals gebruikelijk weer tijdens de telling, samen met de Bergeenden die met zijn achten aanwezig waren.

Een mistige start

Het was nog een beetje mistig toen ik vanochtend aankwam. Het gaf een mooie sfeer in de polders.

Mist in de Veerpolder.

Nauwelijks Wintertalingen en Slobeenden

Twee weken niets van me laten horen, dat komt niet zo vaak voor. De mist gooide twee weken terug roet in het eten en vorige week genoten van een vakantieweekendje. Vandaag kon ik weer tellen.

De Grote Zilverreiger begint een zekerheid te worden in de polders. Sinds eind september is het eigenlijk elk bezoek raak. Vanochtend zaten er 2. Volgens mij heb ik nog niet eerder zo lang achtereen deze soort gezien hier.

Een van de twee Grote Zilverreigers vanochtend.

Natuurwerkdag

Gisteren was de nationale natuurwerkdag waarbij in het hele land vrijwilligers hun handen uit de mouwen steken voor de natuur. Voorgaande jaren deden een vriendin en ik werk bij de Stadsmolen bij de Merenwijk. Dit jaar hebben we samen met een medevogelaar en een aantal andere vrijwilligers de essen langs het pad en boompjes op de 'eilandjes' in de Hennepoelpolder onder handen genomen.
Het gaf niet alleen de mogelijkheid iets te doen in het gebied waar ik elke zondag van geniet, het bood ook de kans te praten met mensen van Zuid-Hollands Landschap over het gebied.

Smienten en Baardmannetjes

Om 6:00 uur stond ik nog op het vliegveld van Madrid, om 10:00 uur stond ik in de polders. Dat dat kan.

Ondanks het latere tijdstip dan normaal, was er veel te beleven in de polders, met nieuwe jaarsoorten. De eerste was een stelletje Smienten, rustend tussen de Wintertalingen en de Slobeenden.

Paartje Smienten in de Veerpolder, een nieuwe jaarsoort voor de tellingen,

Die had ik niet meer verwacht

Vanochtend was het een klein beetje mistig bij de start van de telling om 08:00 uur. Dat geeft altijd wel een apart sfeertje in de polders. Geen heel grote groepen ganzen deze keer, maar wel volop ander spul.

De grootste verrassing was een Boerenzwaluw die langs kwam vliegen. Sinds 2010 heb ik er geen meer gehad in een oktobertelling, dus deze had ik niet meer verwacht.

Late Boerenzwaluw in de polders.

Eindelijk weer tellen

Eindelijk vielen tijd en (soort van) droog weer vanochtend weer eens samen, zodat ik na 2 gemiste zondagen toch een telling kon doen.

De afgelopen weken wordt de Grote Zilverreiger weer regelmatig gezien en ook vanochtend was hij even aanwezig.

De Grote Zilverreiger laat zich weer regelmatig zien. Foto van 3 oktober.

Nieuwe jaarsoorten

Wat een mooie ochtend vanochtend! Het zonnetje kwam langzaam op en gaf een fijne warme gloed. Nadat alle ganzen zo'n beetje weggevlogen waren, kwam een Grote Zilverreiger binnen vliegen. Die zat dit jaar nog niet eerder in een telling.

De Grote Zilverreiger landde aan de overkant van de plas.

Zo groot is het verschil dus!

Vandaag weer gewoon in de ochtend geteld en dat levert zoals gezegd (zie blog vorige week) veel meer op dat een middagtelling. Hoeveel?

Vorige week 's middags: 1 Lepelaar in de Veerpolder.

Vandaag 's ochtends: o.a. 262 Brandganzen in de Veerpolder.

Een verschil van dag en nacht

Soms spreek ik lezers van mijn blog en dan hoor ik regelmatig dat zij veel minder zien dan ik. Natuurlijk speelt ervaring met het gebied een rol, maar het grootste verschil wordt denk gemaakt door het tijdstip van het bezoek. Vanochtend regende het en heb ik besloten de telling naar de middag te verplaatsen, ook met de gedachte eens te kijken hoeveel verschil dat zou maken.

En dat verschil was groot. Geen ganzen, nauwelijks eenden en een vrijwel lege plas in de Veerpolder.

Een enkele Lepelaar op de plas in de Veerpolder, helemaal alleen.

Slobeend wint van Bruine Kiekendief

Dit jaar had ik ondanks verschillende meldingen nog geen Bruine Kiekendief in de tellingen. Tot vandaag en dat leverde direct een mooi moment op.

Man Bruine Kiekendief jagend in de Veerpolder.

Wantsen in Luxemburg

Tijdens een wandelvakantie is het vaak lastig om te vogelen. Lopen met een kijker om je nek is niet echt comfortabel, zeker niet als je daar ook een camera hebt hangen. De afgelopen jaren ben ik me daarom steeds meer gaan richten op insecten. Daarvoor is een camera genoeg en tijdens elke pauze zijn er wel insecten in de buurt om te zien en te fotograferen.
Dit jaar besloten om me te richten op wantsen. Dat beperkte de boel een beetje en voorkwam al te veel rekken van de rustpauzes. Bovendien zijn wantsen ontzettend mooi.

De plaatsen waarop ik wantsen heb gefotografeerd, geven gelijk een mooi overzicht van de gelopen route, van Thionville in Frankrijk naar Ouren in België.

Elke ster staat voor een plek waar ik foto's heb genomen
van wantsen.

Toch nog een Blauwborst

Ok, dat was dus iets te snel geroepen dat alle rietvogels, op de Kleine Karekiet na, al weer vertrokken waren uit de polders. Vanochtend zat er nog een Blauwborst en hij zong nog ook. Niet eerder had ik een Blauwborst in de tellingen zo laat in het jaar, al zijn er voorgaande jaren wel tot begin september gemeld.

Late Blauwborst in de Hennepoelpolder.

Weer terug in de polders

Na een heerlijke wandelvakantie, waarin we een stuk van de GR5 van Thionville in Frankrijk tot aan Ouren in België hebben gelopen en ik me voornamelijk bezig heb gehouden met de wantsen onderweg (waarover later een keer meer), vandaag de eerste telling van augustus gedaan. Er kan een hoop veranderen in 3 weken.

De eerste Watersnippen zijn weer terug in de polders.

Het is de tijd van de juvenielen

Je kunt hem regelmatig horen in de omgeving van de polders, maar echt in de polders kom je hem zelden tegen, de Groene Specht. Vanochtend scharrelde een juveniel over het pad van de Hennepoelpolder, regelmatig opvliegend als ik toch iets te dichtbij kwam.

Opvliegende juveniele Groene Specht.

Zo druk als het was in de Veerpolder...

...zo rustig was het in de Hennepoelpolder. In de eerste polder telde ik 30 soorten, in de tweede 'slechts' 19. Bij die 30 soorten in de Veerpolder zaten een aantal leuke voor de tijd van het jaar, zoals een Witgat en een Tureluur. En voor het eerst in tijden liet een Waterral zich weer horen.

Een soort die al sinds mei wordt gemeld, maar tot nog toe niet in de tellingen zat, is de Tuinfluiter. Vanochtend was het dan eindelijk wel raak. Twee exemplaren, waarvan 1 luid zingend, zaten aan de spoorkant van de Veerpolder.

Tuinfluiter in de Veerpolder.

Het wordt stiller en stiller in het riet

Goed, de Rietzangers in de Veerpolder laten zich weer goed zien en horen, maar verder is het redelijk stil in het riet. Niet dat de Bosrietzangers en Kleine Karekieten vertrokken zijn, ze zingen momenteel gewoon nauwelijks. Dat maakt het tellen van die laatste twee dus een stuk lastiger.

Een van de Rietzangers in de Veerpolder.

Laat Kievitkuiken en toch Scholeksterjong

Alsof je een kinderopvang/school binnenliep vanochtend, zoveel kuikens en juvenielen zwommen en liepen er in de polders. Van 10 soorten waren er jongen aanwezig, van een pasgeboren Kievit tot rondhangende 'puber'-Kuifeenden.

Laat Kievitkuiken in de Hennepoelpolder.

Vreemde Blauwe Reiger

Weinig nieuws vandaag in de polders. De pullen van de verschillende soorten groeien op en krijgen hun eerste volledige verenkleed waarmee ze straks gaan vliegen. De Visdief op het eilandje in de Hennepoelpolder heeft minimaal 1 pul. De Wintertalingen zijn voor eventjes uit de polders verdwenen en naar Slobeenden is het hard zoeken. De (relatief) rustige tijd is aangebroken.

Om de boel nog een beetje spannend te maken, vloog er kort een afwijkende Blauwe Reiger rond.

Een afwijkende Blauwe Reiger in de Veerpolder.

Dwergmeeuw komt langs

Dat was een verrassing vanochtend in de Hennepoelpolder. Boven de plas vloog een Dwergmeeuw. Die had ik niet meer verwacht dit jaar, want hij was al langs geweest in april. Toen heb ik hem gemist en normaliter worden er alleen af en toe Dwergmeeuwen gezien tussen eind maart en begin mei.

Dwergmeeuw in de Hennepoelpolder.

Overal Bosrietzangers

Kon je hem voorgaande jaren nog wel eens missen, nu kun je echt niet meer om de Bosrietzanger heen. Nog nooit heb ik zoveel zingende exemplaren in 1 telronde gehad en dan denk ik dat ik er nog een paar gemist heb ook.

Één van de vele Bosrietzangers in de Hennepoelpolder.

Volop activiteit in de rietkragen

Het was alweer een tijdje geleden dat ik de Blauwborst kon tellen. Dat is op zich niet verwonderlijk, want de Blauwborst houdt zijn mond als hij aan het nestelen is en je moet dan ook net de goede kant opkijken om hem te spotten. Gelukkig spreidde hij vanochtend tijdens de twee seconden dat ik hem zag de rode staart, zodat ik niet hoefde te twijfelen.

Bosrietzanger in de Hennepoelpolder.

Ook de Koekoek gaat nu naar de Veerpolder

Het zat er natuurlijk wel in dat na de Rietzangers en de Kleine Karekieten, ook de Koekoek de overstap zou maken van de Hennepoelpolder naar de Veerpolder. Dus echt verbaasd was ik niet dat ik vanochtend de eerste Koekoek dit jaar in de tellingen aantrof in de bomen van de Veerpolder.

Koekoek in de Veerpolder, helemaal aan de andere kant van waar ik stond.

Bosrietzanger komt even langs

Dinsdag zat de eerste Bosrietzanger van het jaar luid te zingen in hetzelfde stukje riet in de Veerpolder waar ik eerder de eerste  Kleine Karekiet vond. Toch opvallend dat ook deze vogel dit jaar de Veerpolder verkiest als aankomstplek en niet zoals alle voorgaande jaren de rietkraag aan de noordkant van de Hennepoelpolder. Het zegt denk ik wel wat over de riet-ontwikkeling van het gebied.

Een foto kon ik niet nemen, wel het geluid opnemen:

Hoogwater, Grasmussen en pullen

Eigenlijk moet ik in deze periode natuurlijk niet op vakantie gaan. Afgelopen weken komen er steeds soorten langs als ik ver weg ben. Deze week waren dat de Krooneend en de Steltkluut. Die heb ik dus gemist. Gelukkig leverde de vakantie in Bad Schandau (Duitsland) ook het nodige op, waaronder een Zeearend. En dat lukt dan in de polders weer niet.

Zeearend in de buurt van Prossen, Duitsland.

En de Kleine Karekiet is ook binnen

Na een heerlijk paasweekend in de bossen bij Apeldoorn vanochtend weer even naar de poldertjes. Dat leverde een hoop nieuws op, waaronder de eerste Kleine Karekiet van het jaar. Daarmee is hij netjes op tijd, vergelijkbaar met de voorgaande jaren.

Maar de eerste nieuwe jaarsoort voor mij was de Bosruiter. Met zijn tweetjes liepen ze in de Veerpolder.

Twee Bosruiters in de Veerpolder.

Een oude bekende komt langs

Het was al twee jaar geleden dat er een Zwarte Ruiter in de tellingen zat. Ik was vanochtend dan ook aangenaam verrast er weer eentje trof in de Veerpolder. Tijdens het fotograferen van een Tureluur vloog hij ineens door het beeld en landde een paar meter verderop.

Zwarte Ruiter in de Veerpolder.

Het gaat hard

Dit weekend weggeweest en in de buurt van Deventer mijn eerste Visdieven en Boerenzwaluwen van dit jaar gescoord. Die eerste kon ik vanochtend ook bijschrijven in de polders. Op de tweede is het nog even wachten.

De eerste Visdieven zijn binnen.

Nieuwe binnenkomers in het riet

Geen lessen vandaag, dus vanochtend op zoek gegaan naar de Blauwborst die maandag werd gemeld in de Hennepoelpolder. Hij was inmiddels verplaatst van de zuidkant naar de noordkant en scharrelde, af en toe zingend, rond in de lisdodde aan de oostkant van het bruggetje naar de Veerpolder.

Mijn eerste Blauwborst van dit jaar.

Paartje Zomertalingen en meer

Morgenochtend heb ik andere bezigheden, dus vandaag de wekelijkse telronde gelopen. En dat leverde weer een leuke lijst soorten op.
Allereerst bleek wat een Meerkoet op het nest leek een Woelrat (Arvicola amphibius) te zijn. Schattige kleine, donkere woelmuizen zijn het. Ik zie ze heel af en toe en zelden zo goed als deze keer.

Woelrat aan de oever van de Veerpolder.

Nu is het dan echt over

We zijn nu dan echt over de Grutto-piek heen. Zaten er afgelopen maandag nog ruim 1000 exemplaren in de Veerpolder, vanochtend waren er nog maar 85.

Nog maar een kleine groep Grutto's in de Veerpolder.

Toch meer dan 1000!

Vanmiddag in de gelegenheid om even langs de polders te gaan. Omdat de hoogste aantallen 's middags gemeld worden, hoopte ik op meer dan 500 Grutto's. En ik werd meer dan beloond! Voor de derde keer in de afgelopen 10 jaar kon ik via het tellen vanaf overlappende foto's meer dan 1000 Grutto's tellen! Uiteindelijk kwam de teller uit op 1006 exemplaren, waarvan er 1 geringd was. Alleen in het Landje van Geijsel (Noord-Holland) zijn er vandaag meer gemeld.

Het stond op deze manier helemaal vol met Grutto's.

Mijn voorspellingen komen dus niet altijd uit. Gisteren meldde ik nog dat ik de kans klein achtte dat we dit jaar meer dan 1000 exemplaren zouden zien. Dat was gebaseerd op de zondagse tellingen van de afgelopen 10 jaar, waarbij de piek altijd in de eerste twee weken van maart lag. En die periode zijn we inmiddels voorbij. Fijn om je te laten verrassen door de natuur!

Geringde Grutto.

Toch nog een toename van de Grutto's

Vorige week was ik een beetje bang dat de piek van de Grutto's al bereikt was, maar dat was niet het geval. Afgelopen week werden er 600 (schatting) gemeld en vanochtend kon ik er op de foto's 494 tellen. Het worden er dus nog steeds meer. Meestal ligt de piek midden maart, dus 1000 zullen het er wel niet meer worden. Maar je weet het nooit.

Een deel van de aanwezige Grutto's.

Over de Grutto-piek heen?

Vanochtend toch maar gaan tellen ondanks de lichte regen. Want ja, 2 weken achter elkaar niet tellen is wel heel veel gevraagd. Dus met druppels op de bril en druppels op de kijker gestart. Het viel uiteindelijk nog best te doen, al zal deze telling wel een ondertelling zijn.

De Grutto's zaten in een losse groep in de Veerpolder en besloten nog voordat ik kon gaan tellen allemaal op te vliegen. Ik hoopte dat ze weer zouden landen, maar dat bleek niet zo te zijn. Ze vertrokken na een paar rondjes allemaal in de richting van de Boterhuispolder en het Kagerplassengebied. Snel foto's gemaakt van de hele groep in de hoop dan toch een zo goed mogelijke telling te kunnen doen. Dat viel niet mee, omdat de groep verdeeld moest worden over 2 foto's. En dan vlogen er ook nog een paar Kokmeeuwen tussendoor.

Een deel van de naar schatting 325 Grutto's. Wel opletten dat je de 5
Kokmeeuwen (in de cirkels) niet meetelt.

Bijna 400 Grutto's en een nieuwe jaarsoort

Gisteren zaten er in de middag 306 Grutto's in de Veerpolder, vanochtend was dat aantal gegroeid naar 381. En met dat soort aantallen is het weer tijd voor een fototelling. Bij de schatting in het veld kwam ik uit op zo'n 400, niet gek dus. Schat eens hoeveel Grutto's op de volgende foto staan?

Hoeveel Grutto's zijn dit?

Exponentiële groei aantal Grutto's

Dat klinkt lekker spectaculair: exponentiële groei. Hoewel dat niet betekent dat er nu direct enorme aantallen Grutto's in de polders zitten, is het wel mooi om te zien dat de afgelopen week het aantal elke dag zo'n beetje is verdubbeld.

Toename van het aantal Grutto's in de Veerpolder in de eerste week na
aankomst (11 feb. 2019-17 feb. 2019).

Start Grutto-seizoen

Het is officieel nog geen lente, maar met de toenemende warmte en de komst van de eerste twee Grutto's voelde het vanmiddag wel zo.

De (bijna) eerste Grutto's in de polder.

Nog even geen Grutto

10 februari zou aan de vroege kant geweest zijn, maar met het zachte weer had ik toch hoop op de eerste Grutto. De afgelopen 10 jaar zie ik de eerste alternerend vóór en ná 20 februari en dit jaar zou het dan vóór de 20e moeten zijn. Dus, houd komende week de polders in de gaten!

Vanochtend zaten er wel 14 Tafeleenden in de Veerpolder. De afgelopen week zijn ze binnen gekomen en het worden er steeds meer. Ze zullen deze zomer ongetwijfeld weer broeden in de polders.

Drie van de 14 Tafeleenden in de Veerpolder.

Hoe lang nog tot de eerste Grutto?

Vorige week gooide de regen roet in het eten, vanochtend scheen het zonnetje. Wel lag er ijs op de smallere waterpartijen. Februari is aangebroken, dus het is nu wachten op de aankomst van de eerste Grutto. Gemiddeld genomen is dat halverwege de maand, maar het lijkt erop dat het langzaam eerder wordt. Het weer moet dan wel een beetje mee zitten.

Heel even was er wat mist in de polders.

Verrassing op het ijs

Met een paar graden vorst lagen de polders vanochtend bijna volledig dicht met ijs. Een enkel wak in de Veerpolder was genoeg om zo'n 50 Wintertalingen te herbergen en op het ijs bij het kleine eilandje zaten ruim 100 Kieviten. Tot mijn verbazing zat tussen die laatste ook een Kemphaan. Ik moest terugzoeken in mijn waarnemingen tot 2012 om een januari-waarneming van deze soort te vinden. Normaliter moeten we wachten tot maart-april voordat de eerste Kemphaan gespot wordt.

Kemphaan tussen de Kieviten.

Stijgers en dalers van 2018

De gegevens van 2018 zijn verwerkt en dat geeft een beeld van de vogelstand in het gebied. 2018 was een recordjaar wat soorten betreft, met 98 soorten in de tellingen en 106 als de losse bezoeken meegerekend worden. Met een gemiddelde van 408 vogels per telling in de Veerpolder en 300 in de Hennepoelpolder belandde 2018 in het midden van de afgelopen 10 teljaren.

Stijgers in 2018

Kleine Karekiet, binnengekomen uit Afrika op 19 april.