Ganzen en zwanen (Anatidae)

Brandgans - Branta leucopsis

Sinds mei 2011 verblijven er Brandganzen in de Hennepoelpolder, wat uiteindelijk heeft geleid tot een broedgeval in 2013. Buiten deze standvogels, komt de Brandgans buiten de zomermaanden juli-augustus voor in de tellingen in beide polders. In september 2012 vond in de Veerpolder een eerste invasie plaats van deze gans, met een maximum van 93 exemplaren op de 23e. Sindsdien komen er in de maanden augustus-oktober regelmatig grote groepen langs. Het recordaantal staat inmiddels op circa 592 (september 2018).

In september 2012 zaten er grotere groepen Brandganzen in de Veerpolder.

Grauwe Gans - Anser anser

Grauwe Ganzen met Pullen, Veerpolder.

De Grauwe Gans is een vaste verschijning in de polders en heeft over 2009-2016 een spectaculaire aantalsontwikkeling doorgemaakt in de Hennepoelpolder. Daar begon het in 2009 met 5-25 exemplaren, waarna het aantal snel groeide van 50-75 in 2010 tot 150-200 in 2013. In 2016 lag het gemiddeld aantal getelde exemplaren over het hele jaar boven de 140. De toename van de Grauwe Gans in de Hennepoelpolder gaat samen met de toename aan wateroppervlak in deze polder.

Ontwikkeling gemiddeld aantal per telling en percentage tellingen met
Grauwe Gans (excl. pullen).

Gedurende het jaar kan de aanwezigheid van de Grauwe Gans tijdens de tellingen flink wisselen. Regelmatig vertrekken grote groepen Grauwe Ganzen tijdens de telling uit het gebied. De vastgestelde aanwezigheid is dus ook afhankelijk van de starttijd van de telling. Een half uur later starten kan het verschil maken tussen honderden en enkele exemplaren. Over de jaren heen vertoont het gemiddeld aantal echter een redelijk stabiel beeld. In 2019 lag het gemiddeld aantal per telling per maand in 3 maanden hoger dan in de 10 voorgaande jaren.

Grauwe Gans: Telgemiddelde per maand 2019 vergeleken met de laagste

en hoogste waarde over 2009-2018. (excl. pullen)

De Grauwe Gans broedt in grote aantallen in de polders. 2011 was een zeer succesvol broedjaar, met een maximum van 147 waargenomen pullen in één telling in de Veerpolder en 52 in de Hennepoelpolder. Sindsdien is het aantal pullen wisselend.
Sinds een aantal jaar worden de nesten van de ganzen opgezocht en wordt er iets met de eieren gedaan. Ik weet niet precies wat er gebeurt, maar het effect is wel dat het aantal pullen per telling drastisch is afgenomen tot maximaal 20. Veel effect op de adulte populatie in het gebied lijkt het (vooralsnog) niet echt te hebben, gezien de aantallen die nog steeds geteld worden.

Grauwe Gans: Maximaal aantal pullen in de Veerpolder (2009-2015)

Grote Canadese Gans - Branta canadensis

Deze exoot uit Noord-Amerika doet het net als in de rest van Nederland goed in de polders. Met name de Hennepoelpolder laat over 2009-2015 een sterke stijging van de aantallen zien, vergelijkbaar met de Grauwe Gans. In 2009 bleven de aantallen in deze polder onder de 10. Daarna ging het via tientallen in 2010-2011 naar meer dan 100 in september 2012. In 2015 werden in 4 maanden meer dan 110 exemplaren geteld. Aantallen boven de 100 worden alleen in de herfst- en wintermaanden gehaald. Sinds 2014 lijken de aantallen zich te stabiliseren.

Ontwikkeling gemiddeld aantal per telling en percentage tellingen met
Grote Canadese Gans. (excl. pullen).

In de Veerpolder is de Grote Canadese Gans vooral in de tweede helft van het jaar in groten getale aanwezig, in de Hennepoelpolder ook in de eerste maanden van het jaar.

Grote Canadese Gans: Telgemiddelde per maand 2019 vergeleken met de

laagste en hoogste waarde over 2009-2018 (excl. pullen).

De Grote Canadese Gans broedt in beide polders. Het aantal waargenomen pullen in de Veerpolder is over 2009-2013 gestegen van maximaal 30 in 2009 tot 63 in 2013. In de Hennepoelpolder blijft de teller steken rond de 10 (2011). Het gaat hier om het maximaal getelde aantal pullen in één telling, dus niet om het aantal pullen jaarlijks uit het ei kruipt. Dat aantal ligt hoger.

Grote Canadese Gans met pullen, Veerpolder.

Nijlgans - Alopochen aegyptiacus

Een andere exoot die het goed doet in Nederland en in de polders. De aantallen en het aantal waarnemingen in de Veerpolder is over 2009-2016 na een eerste toename redelijk gestabiliseerd. In de Hennepoelpolder is het gemiddeld aantal exemplaren per telling in dezelfde periode verdubbeld van 2 naar 4. Het percentage tellingen waarin de Nijlgans voorkomt ligt rond de 90 voor de Veerpolder en rond de 75 voor de Hennepoelpolder. In de Veerpolder zijn de aantallen wel afgenomen.

Nijlganzen, Veerpolder.

De Nijlgans brengt in beide polders pullen groot. Waar de nesten zich bevinden, in de polders of daarbuiten, is niet duidelijk. In de Veerpolder worden elk jaar 1-3 nesten grootgebracht, net als in de Hennepoelpolder. Het maximale aantal waargenomen pullen per telling is voor de Veerpolder 14 (mei 2012) en voor de Hennepoelpolder 10 (juni 2010).

Nijlgans: Telgemiddelde per maand 2019 vergeleken met de

laagste en hoogste waarde over 2009-2018.

Knobbelzwaan - Cygnus olor

De Knobbelzwaan is het hele jaar door aan te treffen in de polders. Het maximum wordt meestal bereikt in de maand februari. In bijna de helft van de tellingen zijn Knobbelzwanen aanwezig en in de Hennepoelpolder in redelijke aantallen.

Knobbelzwaan op nest, Veerpolder.

De Knobbelzwaan heeft in 2009-2015 elk jaar in beide polders gebroed. Het ging daarbij om 1-2 paar per polder.

Ontwikkeling gemiddeld aantal per waarneming en percentage

tellingen met Knobbelzwanen.

Zwarte Zwaan - Cygnus atratus

Sinds maart 2011 zwemmen er regelmatig Zwarte Zwanen in de Hennepoelpolder. Vanaf dat jaar heeft deze Australische zwaan elk jaar in de Hennepoelpolder gebroed. In Australië broedt deze zwaan het gehele jaar door. Dat ritme houdt hij ook in Nederland vast, wat leidt tot nesten in de wintermaanden. Gezien de af en toe koude winters, zijn deze broedpogingen niet altijd succesvol.

Zwarte Zwaan op nest, Hennepoelpolder.